23.05.2020 r.

Konferencja Instruktorska

Metodyka starszoharcerska 16 lat po wprowadzeniu

Praca z harcerzami starszymi po likwidacji gimnazjów

        Od 1 września 2017 r. w polskim szkolnictwie zaszły znaczne zmiany, które cały czas rzutują na pracę drużyn. Wydłużyła się nauka w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz zniknęły szkoły gimnazjalne. Zgodnie z uchwałą Rady Naczelnej ZHP nr 17/XL do 30 czerwca 2020 utrzymana zostaje metodyka starszoharcerska. Wielu instruktorów zadaje sobie pytanie „Co dalej?”. Celem konferencji było przedyskutowanie poziomu i stanu pracy z metodyką starszoharcerską oraz odpowiedź na pytania: Czy podział na cztery grupy metodyczne ma sens w sytuacji, gdy zniknęły gimnazja i czy likwidacja gimnazjów musi wpłynąć na zmiany w metodyce starszoharcerskiej?

Wnioski z konferencji zostały przekazane Radzie Naczelnej ZHP.

    • Konferencja wspierała realizację Uchwały Rady Naczelnej ZHP nr 17/XL z dnia 17 czerwca 2018 r., w której przesunięto decyzję dotyczącą podziału na grupy metodyczne do 30 czerwca 2020 r.
    • Konferencja była kontynuacją konferencji instruktorskiej „Zmiany w szkolnictwie a system metodyczny ZHP”, która odbyła się w listopadzie 2017 r.

Pytania, które sobie zadaliśmy:

    • Czy metodyka starszoharcerska jest dobrze opracowana? Czy pomaga kadrze w pracy z harcerzami w wieku 13-16?
    • Czy kadra drużyn starszoharcerskich jest dobrze przygotowywana do objęcia funkcji, a następnie wspierana w pracy z harcerzami starszymi?
    • Czy należy uzależniać system metodyczny ZHP od reform szkolnictwa i edukacji (system szkół i wiek uczniów)?
    • Czy podział na cztery grupy metodyczne ma nadal sens w sytuacji, gdy zniknęły gimnazja?
    • Czy metodyka starszoharcerska pomaga, czy przeszkadza w pracy drużyn i szczepów?
W konferencji wzięło udział 37 instruktorów ZHP z całej Polski pracujących z metodyką starszoharcerską.

Materiały przedkonferencyjne

Związki systemu szkolnego w Polsce z podziałem na grupy wiekowe w ZHP

Referat opracowany przez hm. Ewę Polaszewską oraz hm. Ryszarda Polaszewskiego

Zasady funkcjonowania 44 Szczepu Harcerskiego "Krzemień"

Prezentacja opracowana przez hm. Ewę Polaszewską

Charakterystyka metodyki starszoharcerskiej

Prezentacja opracowana przez phm. Izabelę Kwiecień oraz pwd. Karolinę Pawlak

Grupy Dyskusyjne

W 2017 roku Ministerstwo Edukacji wprowadziło kolejną rewolucję w edukacji, która zmieniła strukturę szkolnictwa. Zlikwidowano gimnazja, a tym samym wydłużono edukację w szkołach podstawowych i średnich. W naszej organizacji narodził się pomysł likwidacji grupy starszoharcerskiej i powrotu do trzech metodyk.

W tej grupie konferencyjnej odpowiadaliśmy na pytania:

    • Czy system metodyczny ZHP należy uzależniać od organizacji i struktury systemu edukacji w Polsce?
    • Czy powrót do trzech metodyk i wydłużenie poziomów wiekowych pomoże w sprawnym kierowaniu drużynami i efektywnym wychowywaniu?
    • Czy ze względu na przejście harcerzy starszych do szkół ponadpodstawowych wędrownictwo powinno zaczynać się od 15 roku życia?

Hasło „poszukiwanie” jako charakterystyczna forma pracy harcerzy starszych trafnie określa specyfikę tej grupy wiekowej: jest to czas w życiu młodego człowieka, w którym ulega silnemu przewartościowaniu dotychczasowy sposób jego patrzenia na świat i autorytety. Ten etap stawia więc przed kadrą pracującą z tą grupą metodyczną szereg wyzwań wychowawczych, a odpowiedzią na te wyzwania ma być stosowanie metodyki starszoharcerskiej.

Zadaniem tej grupy konferencyjnej było pochylenie się nad aktualnym kształtem metodyki starszoharcerskiej i poziomem jej dostosowania do efektywnej pracy z tą grupą wiekową.

W tej grupie dyskusyjnej pochylimy się nad pracą z metodyką starszoharcerską zarówno z punktu widzenia drużyn wielopoziomowych, jak i szczepów.

W tej grupie konferencyjnej odpowiadaliśmy na pytania:

    • Jak metodyka starszoharcerska funkcjonuje w ciągu wychowawczym?
    • Metodyka starszoharcerska pomaga, czy przeszkadza w pracy drużyn i szczepów?
    • Czy możliwym jest utworzenie zastępu starszoharcerskiego w drużynie wielopoziomowej działającego z metodyka starszoharcerską?
    • Jaką rolę pełnią harcerze starsi w szczepach? Czy harcerze starsi muszą być wyłącznie kadrą w drużynach wielopoziomowych?

Istnieje pogląd w ZHP, mówiący o tym, że istnienie drużyn starszoharcerskich powoduje problemy z działaniem drużyn harcerskich oraz drużyn wędrowniczych.

Doświadczonych młodych harcerzy po 6 klasie “zabiera się” z drużyny harcerskiej osłabiając ją. Słabo działające drużyny HS powodują przesiew, a do wędrowników docierają tylko Ci którzy nie odpadli, często nie najlepsi, a tacy, którym się ‘podobało’.

    • Czy rzeczywiście problem tkwi w istnieniu drużyn HS?
    • Czy rozwiązanie drużyn starszoharcerskich wzmocni drużyny harcerskie i wędrownicze?

Na te wątpliwości poszukamy odpowiedzi w tej grupie dyskusyjnej.

Wypracowane wnioski

Kontakt

Organizatorzy

Organizatorami konferencją są Instruktorzy Zespołu Kadry Kształcącej Hufca ZHP Gniezno oraz 44 Szczepu Harcerskiego „Krzemień” im. hm. Floriana Marciniaka.

    • phm. Weronika Lemańska
    • phm. Izabela Kwiecień
    • phm. Martyna Zielińska
    • hm. Ewa Polaszewska
    • hm. Ryszard Polaszewski
    • phm. Julia Kraczek
    • phm. Tomasz Lemański
    • pwd. Karolina Pawlak